Kako krv cirkuliše? (Biologija)

Kako krv cirkuliše?

Sasvim uprošćeno rečeno, krv cirkuliše zato što je srce potiskuje kao pumpa. Arterije i vene su cevi kroz koje se krv raznosi. Krv struji i prenosi kiseonik iz pluća i hranljive materije iz organa za varenje u ostale delove tela, a odnosi ugljen-dioksid i nepotrebne materije iz tkiva.
Krvni sudovi su u stvari dva sistema cevi, od kojih je jedan veliki, a drugi mali. Nazivamo ih: veliki i mali krvotok. Oba su povezana sa srcem, „pumpom“, ali međusobno nisu spojena. Mali krvotok vodi od srca do pluća i nazad, a veliki ide iz srca u razne delove tela i vraća se opet u srce.
Krvni sudovi se zovu arterije, vene i kapilari. Arterije odnose krv iz srca, a vene je tamo vraćaju. Kapilari su mreža najsitnijih krvnih sudova koja povezuje venski i arterijski krvotok.
A sada reč-dve o „pumpi“ — srcu. Ono se može uporediti sa dvojnom zgradom na sprat. Spratu odgovaraju desna i leva pretkomora, a prizemlju desna i leva komora.
Postoje „vrata“ zvana zalisci između pretkomore i komore na svakoj strani, ali nijedna između dveju „kuća“. Postoje isto tako izlazna vrata obeju komora koja vode u arterije i ulazna vrata koja vode iz vena u pretkomore. Sva vrata u zdravom srcu dobro se zatvaraju, zato što krv, jednom istisnuta iz srca, ne sme da se vrati kroz isti otvor. Zalisci se otvaraju i zatvaraju sa svakim udarom srca.
Ako bismo pratili put krvi kroz celo telo, zapazili bismo ovo: krv sa kiseonikom iz pluća dolazi u levu pretkomoru (na „sprat“). Odatle prelazi u levu komoru (u „prizemlje“), a zatim u jednu veliku arteriju koja se zove aorta. Ona sa svojim granama odvodi krv u sve organe i delove tela.
Kroz kapilare krv prelazi iz najmanjih arterija u najmanje vene. Odatle teče sve većim i većim venama, a iz creva, slezine, i želuca prolazi prvo kroz jetru i najzad se sva krv sakuplja u desnoj pretkomori srca. Odatle prelazi u desnu komoru, a iz nje u arterije koje vode u pluća. Tamo se ona oslobađa ugljen-dioksida i izvesnog dela vode, a umesto toga uzima kiseonik. Tada je spremna da se vrati u levu pretkomoru i čitav proces počinje iznova.
Srce odrasle osobe ima veličinu stisnute pesnice, a teži oko 300 grama, pa ipak, ono za 24 časa proizvede energiju dovoljnu da se podigne oko 70 tona ili jedna lokomotiva na 33 cm iznad zemlje!
U toku dana srce se 100.000 puta zgrči i opusti. Srce odraslog muškarca za 24 časa ispumpa 16,5 litara krvi.


Izvor: 1000 zašto, 1000 zato…